Rozwód czy separacja

Konieczność odróżniania instytucji separacji od rozdzielności majątkowej

Wyrok
Sądu Najwyższego
z dnia 17 grudnia 1999 r.
III CKN 506/98

Przesłanki separacji (art. 611 § 1 kro) potwierdzają trafność kierunku orzecznictwa koncentrującego się przy ustalaniu i wykładni ważnych powodów (art. 52 § 1 kro) na sferze stosunków prawno-majątkowych małżonków.
Wokanda 2000/4/8
39668
Dz.U.1964.9.59: art. 52; art. 61(1)

Skład orzekający

Wyrok wydany w składzie: przewodniczący - sędzia SN Tadeusz Żyznowski (spr.), sędziowie SN - Zbigniew Kwaśniewski i Zbigniew Strus.

Uzasadnienie faktyczne

Podzielić należy zapatrywanie, że jednym z ważnych powodów do żądania zniesienia wspólności majątkowej jest separacja faktyczna małżonków umożliwiająca małżonkom współdziałanie w zarządzie ich majątkiem wspólnym (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1997 r., I CKU 66/96, "Prokuratura i Prawo" nr 7-8, s. 32 i wyrok z dnia 13 maja 1997 r., III CKN 51/97). Akcentowanie czy wręcz skupianie się na aspektach o charakterze rodzinnoprawnym, czy wręcz na relacjach osobistych między małżonkami - jak to czyni skarżący - może prowadzić do utożsamiania ważnych powodów z przyczynami rozwodu lub separacji, do orzeczenia której wystarczy zupełny rozkład pożycia małżeńskiego (art. 61 1 § 1). Instytucje rozwodu i separacji - funkcjonujące niezależnie - stanowią środki pomocne w wypadku rozkładu pożycia małżonków, natomiast zniesienie wspólności majątkowej jest fragmentarycznym rozwiązaniem w sferze stosunków prawno-majątkowych. Podkreślenie aspektu prawno-majątkowego nabiera szczególnego znaczenia w sytuacji gdy oboje małżonkowie lub jeden z nich - jak w przedmiotowej sprawie - prowadzi działalność gospodarczą.

Nie przesądzając zakresu czynionych ustaleń w okolicznościach właściwych każdej z rozpoznawanych spraw można wskazać, że w odniesieniu do sfery stosunków majątkowych małżeńskich ocena istnienia lub braku przesłanek określonych w art. 52 § 1 kro może być wyrażona po dokonaniu ustaleń co najmniej w odniesieniu do: wielkości majątku wspólnego, istnienia zadłużenia jednego lub obojga małżonków, rozmiarów tego zadłużenia i okoliczności jego powstania, majątku odrębnego dłużnika oraz sposobu, wykonywania przez niego zobowiązania, a także kwestii związanych z utrzymaniem i wychowaniem małoletnich dzieci stron. (...)

Inne przykłady orzeczeć sądowych w sprawach o separację