Tag: kontakty

  • Kontakty z dzieckiem a dobra osobiste

    Powód wystąpił z powództwem przeciwko pozwanej o usunięcie skutków naruszenia dób osobistych poprzez zaniechanie przez pozwaną dalszego uniemożliwiania powodowi kontaktów z małoletnią córką stron. Sąd Apelacyjny dokonał dokładnej analizy materiału dowodowego, aby ustalić dopuszczalność spełnienia żądań Powoda.

    Strony poznały się w Austrii. Zanim urodziła się ich córka Pozwana wróciła do Polski gdzie wychowywała dziecko. Po czasie Pozwana zainicjowała nawiązanie kontaktu ojca z córką. Spotkania odbywały się w Polsce, zawsze w obecności matki, średnio od czterech do pięciu razy w roku. Każdorazowo spotkania trwały około 45 minut. W tym czasie zainteresowani najczęściej spożywali posiłki, rozmawiali, bawili się, czy też robili zakupy. W czasie każdego z tych spotkań dochodziło między stronami do kłótni, a nawet awantur, których przyczyną były w szczególności rozliczenia finansowe między byłymi partnerami, zakup określonych rzeczy i ich finansowanie przez powoda. Jeżeli chodzi o więź łącząca Powoda z córką, należy uznać, że relacje ich były dobre. Dziewczynka nie bała się ojca, chętnie spędzała z nim czas.

    Ze względu na ciągłe kłótnie stron spowodowane finansami doszło do osłabienia, a nawet uniemożliwiania kontaktów Powoda z córką. Powód wystosował pozew, w którym zarzucił Pozwanej, że ta w okresie od czerwca 2015 r. do sierpnia 2016 r. godziła w jego dobro osobiste w postaci łączącej go z córką więzi uczuciowej, ograniczając kontakty osobiste powoda z dzieckiem, a także kontakty realizowane telefonicznie i przy wykorzystaniu komunikatorów elektronicznych doprowadzając do niemalże całkowitego zerwania tych kontaktów. Na skutek zerwania kontaktów z córką powód doznał w analizowanym okresie krzywdy, bólu i cierpień emocjonalnych.

    Mając na uwadze charakter naruszonego dobra osobistego powoda, Sąd nakazał pozwanej zaniechania dalszego uniemożliwiania powodowi kontaktów z małoletnią córką. Od tego orzeczenia apelacje wniosły obie strony.

    W istocie niesporne między stronami były okoliczności związane z przebiegiem kontaktów między powodem a małoletnią córką stron. Każda ze stron odmiennie jedynie przedstawiała przyczyny konfliktów, jakie w związku z tym się pojawiały oraz motywy zachowania drugiego z rodziców.

    Sąd odwoławczy podzielił pogląd sądu I instancji, że więź osobista i emocjonalna z najbliższymi członkami rodziny może być zaliczona do kategorii dóbr osobistych w rozumieniu przepisu art. 23 k.c., podlegających ochronie na podstawie przepisów art. 24 k.c. oraz art. 448 k.c. Sąd Apelacyjny nie został przekonany jakoby naruszane zostały dobra osobiste Powoda, bowiem sama prawo do kultywowania więzi ze wspólnym dzieckiem nie zostało naruszone. Zdaniem Sądu Apelacyjnego nawet, jeżeli taka postawa pozwanej stanowiła naruszenie warunków wynikających z ww. postanowienia z dnia 17 kwietnia 2015 r., (ustalenie kontaktów z dziećmi) to nie była ona równoznaczna z naruszeniem zdefiniowanych wyżej dóbr osobistych powoda do utrzymywania więzi z dzieckiem. O ile bowiem powód chciał realizować przyznane mu uprawnienia zgodnie z własną interpretacją tego orzeczenia, to winien wszcząć postępowanie o jego przymusowe wykonanie, uregulowane w przepisach procedury cywilnej (egzekucja wyroku).

  • ZAKAZANIE RODZICOM OSOBISTEJ STYCZNOŚCI Z DZIECKIEM

    Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 7 listopada 2000 r. w sprawie o sygnaturze I CKN pochylił się nad kwestią zakazania rodzicowi osobistej styczności z dzieckiem w nawiązaniu do pozbawienia praw rodzicielskich. Sprawa dotyczyła ojca, który porzucił dziecko i nie kontaktował się z nim w żaden sposób przez 8 lat. Po tym okresie ojciec zmienił zdanie i postanowił odnowić kontakt z dzieckiem. Matka dziecka wytoczyła przeciwko ojcu dziecka powództwo o pozbawienie praw rodzicielskich i zakaz osobistej styczności z synem. Sąd pierwszej i drugiej instancji przychylił się do roszczeń powódki. Natomiast Sąd Najwyższy wskutek kasacji wniesionej przez pozwanego uchylił zakaz osobistej styczności ojca z synem. Według Sądu Najwyższego prawo do osobistej styczności z dzieckiem jest kwestią całkowicie odrębną od władzy rodzicielskiej, w związku z tym pozbawienie tej władzy nie pociąga za sobą automatycznie zastosowania tego zakazu. Zgodnie z tezą postanowienia: ”Zakazanie rodzicom osobistej styczności z dzieckiem może być orzeczone wyjątkowo, np. gdy utrzymywanie osobistych kontaktów rodziców z dzieckiem zagraża jego życiu, zdrowiu, bezpieczeństwu bądź wpływa demoralizująco na dziecko” (cyt. Postanowienie SN z 7.11.2000 r., I CKN 1115/00, OSNC 2001, nr 3, poz. 50).

  • Tryb postępowań w prawie rodzinnym

    Pomimo że kwestie związane ze sprawami rodzinnymi dotyczą często bardzo zbliżonych zagadnień, które dla stron są nierozdzielne, przed sądem dotyczą ich różne tryby postępowania. W niektórych przypadkach sąd może rozpoznać kilka spraw w jednym postępowaniu, czasami jednak wymagane są osobne sprawy, które mogą toczyć się nawet przed innymi sądami.

    Poniżej przegląd trybu najważniejszych spraw rodzinnych:

    Rozwód

    Pozew rozwodowy należy skierować do sądu okręgowego, w którym małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, jeżeli chociaż jedno z nich w okręgu tym nadal mieszka lub zwykle przebywa.

    Rozwód rozstrzygany jest w postępowaniu procesowym. Orzekając rozwód sąd orzeka również o władzy rodzicielskiej nad wspólnym dzieckiem obojga małżonków oraz o kontaktach rodziców z dzieckiem, w jakiej wysokości każdy z małżonków jest zobowiązany do ponoszenia kosztów związanych z utrzymaniem dziecka oraz o sposobie korzystania ze wspólnie zajmowanego mieszkania przez okres, kiedy będą oboje w nim mieszkać po rozwodzie. W wyniku wydania przez sąd wyroku stwierdzającego rozwód małżeństwo przestaje istnieć a między dotychczasowymi małżonkami ustaje wspólność majątkowa.

    Ustalenie ojcostwa

    Pozew o ustalenie ojcostwa wnosi się do sądu rejonowego, może być to sąd rejonowy właściwy dla miejsca zamieszkania uprawnionego jak i sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego. Sprawa toczy się w trybie procesowym.

    Wraz z uznaniem ojcostwa przez sąd z mocy prawa powstaje stosunek władzy rodzicielskiej. W sytuacji, gdy sąd uzna, że przyznanie pełnej władzy rodzicielskiej będzie sprzeczne z dobrem dziecka, może władzę rodzicielską ograniczyć lub nawet władzy tej pozbawić.

    Z ustaleniem ojcostwa powiązane są również kwestie majątkowe. Pozew o ustalenie ojcostwa może być połączony z żądaniem alimentów od ojca dziecka. Dopuszczalne jest także domaganie się przez matkę dziecka zwrotu części kosztów związanych z okresem ciąży i porodu.

    Ustalenie alimentów

    Pozew o ustalenie alimentów składany jest w sądzie rejonowym. Dotyczą go przepisy postępowania procesowego.

    Ponadto roszczenie alimentacyjne może być dochodzone w postępowaniu rozwodowym lub separacyjnym, które toczy się przed sądem okręgowym, a także w postępowaniu o ustalenie ojcostwa – przed sądem rejonowym.

    W czasie procesu o rozwód nie może być wszczęta odrębna sprawa o alimenty pomiędzy małżonkami albo pomiędzy nimi a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi co do świadczeń za okres od wytoczenia powództwa o rozwód lub separację. Natomiast jeżeli taka sprawa została wszczęta przed wytoczeniem powództwa o rozwód lub separację, postępowanie ulega zawieszeniu z chwilą wytoczenia powództwa o rozwód lub separację co do świadczeń za okres od jego wytoczenia.

    Władza rodzicielska i kontakty

    Postępowanie o pozbawienie władzy rodzicielskiej oraz postępowania dotyczące kontaktów (są to kwestie odrębne, choć mogą być rozstrzygane w jednym postępowaniu) toczy się przed sądem rejonowym, który działa na podstawie przepisów kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu nieprocesowym. W przypadku postępowań o przywrócenie władzy rodzicielskiej obowiązują te same reguły postępowania. Kwestie związane z władzą rodzicielską mogą być przedmiotem orzekania także przy rozwodzie i separacji oraz w postępowaniu o ustalenie ojcostwa.

    Podobnie jak przy alimentach – gdy trwa sprawa o rozwód nie może być wszczęta odrębna sprawa o władzę rodzicielską ani kontakty. Postępowania wszczęte wcześniej ulegają zawieszeniu.

    Podział majątku wspólnego

    Małżonkowie, którzy mają orzeczony rozwód lub separację, mogą domagać się podziału wspólnego majątku. Wniosek o podział majątku składa się do sądu rejonowego.

    Wniosek ten można wnieść także w trakcie trwania postępowania rozwodowego. Wnosi się go wtedy do sądu okręgowego właściwego do orzekania o rozwodzie.

    Jeśli przeprowadzenie podziału majątku nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu, sąd podzieli majątek w wyroku rozwodowym. Jeśli tego nie uczyni, po orzeczeniu rozwodu małżonek może wystąpić z wnioskiem o podział majątku do sądu rejonowego.