Separacja jest odrębną instytucją ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej (art. 52 § 1 kro). Separacja może być stosowana w przypadku rozkładu pożycia małżonków. Natomiast zniesienie wspólności majątkowej jest fragmentarycznym rozwiązaniem w sferze stosunków prawno-majątkowych
Jednym z ważnych powodów do żądania zniesienia wspólności majątkowej jest separacja faktyczna małżonków umożliwiająca małżonkom współdziałanie w zarządzie ich majątkiem wspólnym (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 stycznia 1997 r., I CKU 66/96, „Prokuratura i Prawo” nr 7-8, s. 32 i wyrok z dnia 13 maja 1997 r., III CKN 51/97).
Nie można natomiast koncentrować się na aspektach o charakterze rodzinnoprawnym, czy wręcz na relacjach osobistych między małżonkami, gdyż może prowadzić do utożsamiania ważnych powodów z przyczynami rozwodu lub separacji, do orzeczenia której wystarczy zupełny rozkład pożycia małżeńskiego (art. 611 § 1). Pogląd powyższy znajduje oparcie w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1999 r. (III CKN 506/98)