Rozwód obywateli różnych państw należy do kategorii spraw z elementem obcym – o tym, którego państwa prawo znajdzie do nich zastosowanie, decydują przepisy prawa międzynarodowego prywatnego. W przypadku rozwodów między obywatelami Polski i Ukrainy właściwe przepisy prawa międzynarodowego prywatnego są zawarte w Umowie między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych sporządzonej w Kijowie dnia 24 maja 1993 r.
Prawo i organ właściwy w sprawie
Zgodnie z art. 26 wspomnianej umowy, pierwszeństwo zastosowania w sprawach rozwodowych ma prawo tego z państw, którego obywatelstwo posiadają oboje małżonkowie w chwili wszczęcia postępowania (a więc: wytoczenia powództwa o rozwód). Jeśli małżonkowie nie mają wspólnego obywatelstwa, to decydujące dla ustalenia prawa właściwego dla rozwodu, a także organu, przed którym powinno się toczyć postępowanie, będzie ich wspólne miejsce zamieszkania (a zatem, jeśli małżonkowie mieszkają w tym samym państwie, to stosuje się prawo tego państwa i to jego organy przeprowadzą postępowanie). Wreszcie, jeśli małżonkowie mieszkają na terytorium dwóch różnych państw, to zarówno organy polskie, jak i ukraińskie, będą uprawnione do przeprowadzenia postępowania rozwodowego. Decydujące będzie to, do którego z nich wcześniej zwróci się jeden z małżonków. Prawem właściwym dla rozwodu będzie prawo tego państwa, na terenie którego będzie toczyło się postępowanie rozwodowe.
Istotną kwestią jest to, iż sąd właściwy do orzekania w sprawie o rozwód jest również właściwy do orzekania o władzy rodzicielskiej i alimentach na rzecz małoletnich dzieci.
Doręczenia pism procesowych
Organ państwa, przed którym toczy się postępowanie rozwodowe, w razie konieczności może zwrócić się do właściwego organu drugiego państwa (którego obywatelstwo ma jeden z małżonków) o udzielenie pomocy prawnej, na przykład – w kwestii doręczenia dokumentów stronie postępowania. Organ wezwany do udzielenia pomocy prawnej doręcza pisma zgodnie z przepisami prawnymi obowiązującymi w jego państwie, jeśli doręczane pisma zostały sporządzone w języku urzędowym tego państwa lub jeżeli dołączono ich uwierzytelnione tłumaczenie. W innym wypadku doręcza pisma stronie tylko wtedy, jeżeli strona dobrowolnie je przyjmie.
Uznanie dokumentów
Należy podkreślić, że dokumenty, które we właściwej formie sporządził lub uwierzytelnił właściwy organ jednego z państw, opatrzone pieczęcią urzędową i podpisem osoby uprawnionej, posiadają moc dowodową na terytorium drugiego państwa bez potrzeby legalizacji. Dotyczy to także odpisów i tłumaczeń dokumentów, które uwierzytelnił właściwy organ. Ponadto, dokumenty, które na terytorium jednego z państw traktowane są jako dokumenty urzędowe, uważane są za takie również na terytorium drugiego państwa.