Sąd Najwyższy uchwałą z dnia 12 kwietnia 1990 r. (sygn. III CZP 12/90) stwierdził, że sąd orzekając rozwód małżonków zobowiązany jest do poruszenia kwestii świadczenia alimentacyjnego na ich wspólne dziecko, gdyż stanowi to jeden zelementów przedmiotowo istotnychnormy prawnej wynikającej z art. 58 KRO. Sąd rozwodowy nie musi od podstaw ustalać wysokości takiego świadczenia – może (a nawet powinien) wziąć pod uwagę wszelkiego rodzaju ugody bądź ustalenia między stronami, a także wyrok innego sądu, jeżeli ten w innej sprawie orzekł już o alimentach. W takiej sytuacji sąd może utrzymać w mocy świadczenia alimentacyjne ustalone ugodą, umową lub innym wyrokiem lub powtórzyć takie rozstrzygnięcie (jeżeli zobowiązanie wyrażone jest w walucie obcej można zasądzić równowartość zobowiązania w złotówkach przy użyciu kursu z dnia orzekania). W wyroku rozwodowym musi więcznaleźć się rozstrzygnięcie dotyczącenakładów na wspólne małoletnie dziecko, gdyż takiego działania od sądu wymaga ustawa.
Autor: dozorca
-
Adjudicating in a judgment declaring a marriage divorce about the obligation for the spouses to bear the costs of maintaining their child.
The Supreme Court, by resolution of April 12, 1990 (reference number III CZP 12/90), stated that when deciding on the divorce of spouses, they are obliged to raise the issue of maintenance for their joint child, as it is one of the material elements of the legal norm arising from art. 58 of KRO. The divorce court does not have to determine the amount of such a benefit from scratch – it may (and should) take into account all kinds of settlements or arrangements between the parties, as well as a judgment of another court, if the latter has already ruled on maintenance. In such a situation, the court may uphold maintenance payments established by settlement, contract or other verdict or repeat such a settlement (if the commitment is expressed in a foreign currency, the equivalent of the liability in PLN can be awarded using the exchange rate as at the date of adjudication). Therefore, the divorce judgment must include a decision regarding expenditure on a joint minor child, as the court requires such action.
-
Dobro dziecka a rozwód i separacja
Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi kiedy możliwe jest orzeczenie rozwodu jak i separacji. Ani rozwód ani separacja nie są dopuszczalne, jeżeli w ich konsekwencji miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków. Odrzucenie pozwu rozwodowego (czy też o separację) z tej przyczyny zdarza się stosunkowo rzadko, jednak jest to możliwe.
O przesłance dobra dziecka wypowiedział się między innymi Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w wyroku z 8 kwietnia 2010 r., sygn. akt: I ACa 83/10. W orzeczeniu tym podkreślono, że omawiana przesłanka ma na celu ochronę dziecka przed negatywnymi skutkami rozwodu rodziców, nie jest zaś w stanie go chronić przed skutkami rozkładu pożycia pomiędzy nimi. Sąd powinien więc ustalić, czy orzeczenie rozwodu wywoła bardziej ujemne skutki niż te, które spowodowane zostały trwałym rozkładem współżycia pomiędzy nimi (a często także kłótniami). Trzeba więc odpowiedzieć na pytanie dlaczego utrzymywanie martwego małżeństwa służy dobru dziecka.
Istnieją oczywiście sytuacje, w których oddalenie pozwu rozwodowego (lub o separację) jest zasadne z punktu widzenia dobra dziecka. Najczęściej podaje się tu przewlekłą chorobę dziecka. Także wtedy, gdy rozkład pożycia nie wpływa na dziecko negatywnie (na przykład dziecko nie wie że dzieje się coś niepokojącego, rodzice zachowują się przy nim poprawnie i w pewnym sensie udają kochającą rodzinę) orzeczenie rozwodu może mieć negatywny wpływ na dobro dziecka. Przede wszystkim należy pamiętać, że każdą sprawę należy oceniać indywidualnie i brać pod rozwagę wszelkie okoliczności.
-
The good of the child versus divorce and separation
The Family and Guardianship Code provides when divorce and legal separation can be ordered. Neither divorce nor legal separation is permissible if the welfare of the spouses’ minor children is harmed as a consequence. Rejection of a divorce application (or separation) for this reason is relatively rare, but it is possible.
The premise of the child’s well-being was commented, among others, by the Court of Appeal in Rzeszów in its judgment of 8 April 2010, reference number act: I ACa 83/10. This ruling emphasized that the condition in question is intended to protect the child against the negative effects of parents’ divorce, and is unable to protect him against the effects of the breakdown of marriage between them. The court should therefore determine whether the divorce decree will have more negative effects than those caused by the permanent distribution of intercourse between them (and often also by arguments). It is therefore necessary to answer the question why maintaining a dead marriage serves the good of the child.
There are of course situations in which the dismissal of a divorce application (or separation) is justified from the point of view of the child’s well-being. Most often, a child’s chronic illness is given here. Also, when the decay of life does not affect the child negatively (for example, the child does not know that something disturbing is happening, the parents behave correctly with him and in a sense pretend to be a loving family) divorce decree can have a negative impact on the good of the child. First of all, remember that each case should be assessed individually and all circumstances should be considered.
-
Consequences of issuing the decision to abolish the separation.
Pursuant to the judgment of the Gdańsk Court of Appeal of 24 October 2012, III AUa 256/12 The decision to abolish the separation is constitutive and the effects are effective for the future from the moment it becomes final. The cessation of the effects of separation occurs from the moment of its decision and does not treat the time of separation as „non-existent”. As a result of the separation decision, some elements of the legal situation of the spouses are permanently shaped, while others, such as the personal rights and obligations of the spouses, are subject to a complex assessment after lifting the separation: for the period of separation they should be assessed in accordance with the legal regime regulating the effects of this institution, while the qualification legal proceedings of spouses after their abolition takes place on the basis of provisions regulating the effects of marriage.
This means that, despite the fact that the actual situation improved between the spouses before the decision to abolish the separation, it cannot have any effect without the ruling mentioned above. It is only the final decision on the abolition of separation that changes the legal situation of the spouses for the future. It is not possible for such a provision to be relevant for the assessment of events in the period when separation was ruled, i.e. until the judgment becomes final.
In accordance with art. 61 (4) § 1 of the Penal Code. a separation decision has consequences such as the dissolution of a marriage by divorce, unless the law provides otherwise. Due to this, under the Act of 17 December 1998 on pensions from the Social Insurance Fund, the legal situation of spouses separated is the same as that of divorced spouses.
At the same time, it can be noted that in the discussed judgment the court leaned over art. 70 section 3 of the Act of 17 December 1998 on pensions from the Social Insurance Fund. This provision was the subject of an examination of the Constitutional Tribunal, which by judgment of May 13, 2014, reference number SK 61/13 ruled that it is incompatible with art. 67 section 1 in connection with art. 32 section 1 of the Polish Constitution to the extent in which the entitlement of a divorced spouse to obtain a survivor’s pension depends on the requirement to have the right to maintenance on his part on the day of her husband’s death, determined only by a judgment or court settlement. The Tribunal decided that confirmation of the right to maintenance may also be an agreement between divorced spouses. An implicit contract is also acceptable.
-
Skutki wydania postanowienia o zniesieniu separacji.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 24 października 2012 r., III AUa 256/12 Postanowienie o zniesieniu separacji ma charakter konstytutywny, a skutki wywołuje na przyszłość od chwili uprawomocnienia. Ustanie skutków separacji następuje od momentu jej orzeczenia i nie powoduje traktowania czasu separacji jako „niebyłego”. W wyniku orzeczenia separacji niektóre elementy sytuacji prawnej małżonków zostają ukształtowane trwale, z kolei inne, jak np. osobiste prawa i obowiązki małżonków, podlegają po zniesieniu separacji złożonej ocenie: za okres separacji należy je oceniać zgodnie z reżimem prawnym regulującym skutki tej instytucji, natomiast kwalifikacja prawna postępowania małżonków po jej zniesieniu następuje na podstawie przepisów normujących skutki małżeństwa.
Oznacza to, że pomimo, iż pomiędzy małżonkami faktyczna sytuacja poprawiła się przed postanowieniem o zniesieniu separacji, to bez wspomnianego orzeczenia, nie może ona wywoływać żadnych skutków. Dopiero prawomocne postanowienie o zniesieniu separacji zmienia sytuację prawną małżonków na przyszłość. Nie ma możliwości, aby takie postanowienie mogło mieć znaczenie do oceny zdarzeń w okresie, gdy orzeczona była separacja, czyli aż do uprawomocnienia się owego orzeczenia.
Zgodnie z art. 61 (4) § 1 k.r.o. orzeczenie separacji ma takie skutki jak rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, chyba że ustawa stanowi inaczej. Z uwagi na to, na gruncie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, sytuacja prawna małżonków znajdujących się w separacji jest taka sama jak małżonków rozwiedzionych.
Jednocześnie można zwrócić uwagę, że w omawianym wyroku Sąd pochylił się nad art. 70 ust.3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepis ten był przedmiotem badania Trybunału Konstytucyjnego, który wyrokiem z dnia 13 maja 2014 r., sygn. SK 61/13 orzekł, że jest on niezgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP w zakresie, w jakim uprawnienie małżonki rozwiedzionej do uzyskania renty rodzinnej uzależnia od wymogu posiadania w dniu śmierci męża prawa do alimentów z jego strony, ustalonych wyłącznie wyrokiem lub ugodą sądową. Trybunał uznał, że potwierdzeniem prawa do alimentów może być także umowa zawarta między rozwiedzionymi małżonkami. Akceptowalna jest także umowa zawarta w sposób dorozumiany.
-
Exclusion of the principle of open proceedings in matrimonial matters
Exclusion of the principle of open proceedings in matrimonial matters
Pursuant to Article 45 of the Polish Constitution, everyone has the right to examine his case in an open manner. This means that, as a rule, all hearings are public, anyone can attend, of course, in the role of the public. Both parties, their proxies and people from the street or the press have the right to be in the room.
However, in matrimonial matters, the Code of Civil Procedure excludes the principle of openness. This is because delicate issues related to the private and family life of the parties are often raised during the trial, e.g. divorce. Proceedings in cases of divorce or separations are taking place behind closed doors. The parties need not fear that the intimate, often also shameful, details of their private life will be disclosed in public. This can be important both for celebrities whose lives are interested in the media, and others who do not want to publicly disclose their family secrets.
Lack of disclosure does not mean, however, that only the plaintiff and defendant may be in the courtroom. The parties may be represented by proxies, in addition, witnesses may also be summoned for the hearing. In addition, at the joint request of the parties, the court may decide to hear the case publicly, but it must be certain that the transparency of the proceedings does not endanger morality.
Exclusion of publicity does not include the announcement of the judgment itself, which must be held in public. However, this only applies to the sentence itself, i.e. for example: whether divorce / separation was adjudicated or not; whether the court found guilty for breaking down the marriage, and if so, how; whether and in what amount maintenance has been granted to the children or spouse, etc. After the announcement of the sentence, the chairman or judge-rapporteur gives orally the main reasons for the decision or justifies it, however, he may fail to do so if the case was heard in camera. In divorce and separation cases, the motives for the settlement or justification will usually be given behind closed doors.
-
Wyłączenie zasady jawności postępowania w sprawach małżeńskich
Zgodnie z artykułem 45 Konstytucji RP, każdy ma prawo do rozpatrzenia jego sprawy w sposób jawny. Oznacza to, że co do zasady wszystkie rozprawy są jawne, może wziąć w nich udział każdy, oczywiście w roli publiczności. Prawo do przebywania na sali mają zarówno strony, ich pełnomocnicy, jak i ludzie „z ulicy” czy prasa.
Jednakże w sprawach małżeńskich Kodeks postępowania cywilnego wyłącza zasadę jawności. Dzieje się tak dlatego, że w czasie trwania rozprawy np. rozwodowej często poruszane są delikatne kwestie związane z życiem prywatnym i rodzinnym stron. Postępowania w sprawach o rozwód czy separacje toczą się więc za zamkniętymi drzwiami. Strony nie muszą obawiać się, że intymne, często także wstydliwe, szczegóły ich życia prywatnego zostaną ujawnione na forum publicznym. Może mieć to istotne znaczenie zarówno dla osób znanych, których życiem interesują się media, jak i innych, którzy nie chcą, aby publicznie ujawniać ich rodzinne sekrety.
Brak jawności nie oznacza jednak, że na sali rozpraw mogą znajdować się jedynie powód i pozwany. Strony mogą być reprezentowane przez pełnomocników, dodatkowo na rozprawę mogą zostać wezwani także świadkowie. Ponadto na zgodny wniosek stron sąd może zadecydować o publicznym rozpoznaniu sprawy, musi mieć jednak pewność, że jawność postępowania nie zagraża moralności.
Wyłączenie jawności nie obejmuje samego ogłoszenia wyroku, które musi odbyć się na posiedzeniu jawnym. Jednakże odnosi się to tylko do samej sentencji, a więc np.: czy rozwód/separację orzeczono czy nie; czy sąd orzekał o winie za rozkład pożycia, a jeśli tak to w jaki sposób; czy i w jakiej wysokości przyznano alimenty dzieciom lub współmałżonkowi itp. Po ogłoszeniu sentencji przewodniczący lub sędzia sprawozdawca podaje ustnie zasadnicze powody rozstrzygnięcia albo wygłasza uzasadnienie, może jednak tego zaniechać, jeżeli sprawa była rozpoznawana przy drzwiach zamkniętych. W sprawach o rozwód i separację motywy rozstrzygnięcia czy uzasadnienie z reguły będą wygłaszane za zamkniętymi drzwiami.
-
Mediation
Mediation is a dispute resolution method in which a third party helps the parties reach a mutually acceptable consensus. The Code of Civil Procedure provides for a method of min. to resolve conflicts between parties to proceedings in a divorce or legal separation case. The basic principles of mediation are voluntariness, confidentiality and total impartiality of the mediator. The main assumption of mediation is its short-term duration, it can last up to 3 months.
Mediation can be carried out at the joint request of the parties or on the basis of a court order, in which case the consent of the parties is also required. The court may refer the parties to mediation when there are prospects of maintaining marriage, including when the proceedings have been suspended. Reconciliation of the spouses may also be the subject of mediation. In addition, the Code allows referral to mediation for the amicable settlement of contentious issues related to satisfying the needs of the family, child support, parental responsibility, contact with children and property matters to be resolved in a divorce or legal separation judgment.
A mediator may be a person indicated by the parties or by a court, while the mediator indicated by the court must have appropriate theoretical knowledge, in particular have education in psychology, pedagogy, sociology or law and practical skills in mediation in family matters.
If the parties reach an agreement during mediation, a settlement is concluded between them. By signing it, the parties agree to apply to the court for approval.
-
Mediacje
Mediacje to metoda rozwiązywania sporów, w której osoba trzecia pomaga stronom dojść do wspólnie akceptowalnego konsensusu. Kodeks postępowania cywilnego przewiduje metodę min. dla rozwiązania konfliktów pomiędzy stronami postępowania w sprawie o rozwód lub separację. Podstawowymi zasadami mediacji są dobrowolność, poufność oraz całkowita bezstronność mediatora. Głównym założeniem mediacji jest jej krótkoterminowość, może ona trwać maksymalnie 3 miesiące.
Mediacja może zostać przeprowadzona na zgodny wniosek stron lub na podstawie postanowienia sądu, w tym przypadku również potrzebna jest zgoda stron. Sąd może skierować strony na mediację, gdy istnieją widoki na utrzymanie małżeństwa, także wtedy gdy postępowanie zostało zawieszone. Przedmiotem mediacji może być również pojednanie małżonków. Ponadto Kodeks dopuszcza skierowanie na mediację w celu ugodowego załatwienia spornych kwestii dotyczących zaspokojenia potrzeb rodziny, alimentów, sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi oraz spraw majątkowych podlegających rozstrzygnięciu w wyroku orzekającym rozwód lub separację.
Mediatorem może być osoba wskazana przez strony lub przez sąd, przy czym mediator wskazany przez sąd musi posiadać odpowiednią wiedzę teoretyczną, w szczególności posiadać wykształcenie z zakresu psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa oraz umiejętności praktyczne w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach rodzinnych.
Jeżeli strony wypracują w trakcie mediacji porozumienie to zostaje zawarta pomiędzy nimi ugoda. Przez jej podpisanie strony wyrażają zgodę na wystąpienie do sądu o jej zatwierdzenie.